Waarom je als zelfstandig coach een specialisme en meerdere opdrachtgevers nodig hebt

Het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) is de afgelopen jaren explosief gegroeid, ook binnen de coachingswereld. Veel 2e spoorcoaches die werknemers die vanwege langdurige ziekte niet kunnen terugkeren in hun eigen functie en mogelijk een nieuwe baan moeten vinden, werken als zzp’er. Hoewel het zelfstandig werken veel voordelen biedt, zoals vrijheid en flexibiliteit, brengt het ook uitdagingen met zich mee, vooral op juridisch gebied. In deze blog vertel ik hier meer over.

Bij de vraag of iemand zelfstandige of werknemer is, is de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) een belangrijke hoofdrolspelen. Deze wet maakt het onderscheid tussen zelfstandigen en werknemers. Voor 2e spoorcoaches is het daarom zaak om deze wet te begrijpen en goed voorbereid te zijn op mogelijke handhaving door de Belastingdienst en de consequenties hiervan.

Specialisatie = marketing én juridisch van belang

Over deze wet, de kansen en verplichtingen rondom zelfstandigheid en schijnzelfstandigheid ging ik in gesprek met Tom Spitters. Hij is eigenaar van Werksite.nl, is een expert op het gebied van wetgeving voor zzp'ers en biedt waardevolle inzichten voor 2e spoorcoaches die willen voldoen aan de regels die de wet stelt aan zelfstandigheid. Zijn uitgebreide ervaring in het ondersteunen van coaches en loopbaanprofessionals maakt hem een belangrijke bron van kennis voor iedereen die in de coachingswereld opereert.

In deze blog deel ik de kennis van Tom over 2e spoorcoaches, hoe je als zelfstandige kunt voldoen aan de Wet DBA en waarom specialisatie niet alleen een slimme marketingstrategie is, maar ook van belang is voor je juridische positie.

De Wet DBA: wat betekent deze voor 2e spoorcoaches?

De Wet DBA werd in 2016 ingevoerd om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer iemand werkt als zelfstandige, maar feitelijk dezelfde werkzaamheden uitvoert als een werknemer binnen een bedrijf, zonder de bijbehorende rechten en plichten van een werknemer. De Wet DBA legt de verantwoordelijkheid om aan te tonen dat het niet gaat om een verkapt dienstverband bij de zzp’er én de opdrachtgever. Zij zijn dus samen verantwoordelijk voor het voorkomen van schijnzelfstandigheid.

Hoewel de wet al enkele jaren van kracht is, was er tot op heden een gedoogbeleid. Dit betekent dat de wet nauwelijks gehandhaafd werd. Vanaf 2025 zal hier verandering in komen. De Belastingdienst zal strenger gaan toezien op de naleving van de regels. Dit betekent dat zowel opdrachtgevers als zzp'ers zich goed moeten voorbereiden om problemen te voorkomen. Voor 2e spoorcoaches die vaak als zelfstandige werken voor re-integratiebureaus, is het essentieel om aan te tonen dat ze daadwerkelijk zelfstandig zijn en niet in een werkgever-werknemerrelatie zitten.

Wat kunnen 2e spoorcoaches doen om aan de wet DBA te voldoen?

Volgens Tom is een van de belangrijkste stappen voor 2e spoorcoaches om meerdere opdrachtgevers te hebben. Als je als zelfstandige langdurig voor één opdrachtgever werkt, loop je het risico om gezien te worden als een werknemer. Dit kan leiden tot verschillende boetes en naheffingen. Het hebben van meerdere opdrachtgevers toont aan dat je onafhankelijk opereert. Er spelen meer factoren mee, maar als je meerdere opdrachtgevers hebt is de kans kleiner dat de Belastingdienst je ziet als schijnzelfstandige. 

Voor coaches die werken als zelfstandige, zoals bijvoorbeeld 2e spoorcoaches, is het dan ook belangrijk om te begrijpen hoe je jezelf op een juridisch veilige en professioneel gezonde manier kunt positioneren. Laten we hier dieper op ingaan, met een focus op waarom specialisatie en meerdere opdrachtgevers belangrijk zijn voor succes en continuïteit.

De Wet DBA en de noodzaak voor duidelijkheid

De Wet DBA werd in 2016 ingevoerd om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Dit wil zeggen dat de overheid wil voorkomen dat mensen die eigenlijk als werknemer functioneren, maar op papier als zelfstandige staan geregistreerd, niet de juiste rechten en bescherming krijgen. Het is een van de redenen waarom het werken met de Wet DBA en de aankomende wijzigingen in de regelgeving voor veel zelfstandig ondernemers, waaronder coaches, een punt van aandacht is geworden. Vanaf 2025 zal de Belastingdienst namelijk strenger gaan handhaven op de regels rondom zelfstandigheid.

Veel coaches werken op basis van trajecten en niet per uur. Dit is op zich al een goed teken van zelfstandigheid. Zoals Tom Spitters, een specialist op het gebied van zzp-wetgeving, aangeeft, is het voor zelfstandigen beter om op projectbasis te werken in plaats van met afspraken in de categorie ‘uurtje factuurtje’. Het aannemen van projecten laat zien dat je zelfstandigheid hebt in de uitvoering en dat je een specifieke expertise biedt die door opdrachtgevers wordt gevraagd. Dit vermindert de kans dat je als schijnzelfstandige wordt gezien.

Werk voor meerdere opdrachtgevers

Een belangrijk kenmerk van zelfstandigheid is dat je niet afhankelijk bent van één opdrachtgever. Veel coaches werken jarenlang voor één of twee bureaus, wat hen in een kwetsbare positie kan brengen wanneer de wetgeving strenger wordt gehandhaafd. Om te voldoen aan de wet DBA is het cruciaal om meerdere opdrachtgevers te hebben. Dit laat zien dat je een echte ondernemer bent, met een breed netwerk en verschillende bronnen van inkomsten.

Tom gaf een goed voorbeeld van zelfstandigen in andere sectoren, zoals IT, waar mensen soms jarenlang voor één opdrachtgever werken. Hoewel zij zich wellicht nog steeds als zelfstandige zien, kan dit een risico vormen als het gaat om wetgeving en de nieuwe handhaving hiervan. Ook voor coaches geldt dat werken voor verschillende opdrachtgevers een sterke indicatie is van zelfstandigheid.

Voordelen van meerdere opdrachtgevers

Het lijkt nu misschien alsof je vooral meerdere opdrachtgevers moet hebben voor de Wet DBA. Maar er zijn natuurlijk meer voordelen van het spreiden van je kansen. Zo geeft werken voor meerdere opdrachtgevers je als coach meer vrijheid en flexibiliteit in je werk. Het zorgt ervoor dat je niet afhankelijk bent van één opdrachtgever. Dit biedt je de mogelijkheid om een stabielere financiële basis te creëren. Je wed simpel gezegd niet op een paard, maar spreid je inkomsten en daarmee je risico.

Het belang van specialisatie

Dan het tweede belangrijke aspect voor 2e spoorcoaches: je eigen ding. Naast het werken voor meerdere opdrachtgevers, is specialisatie namelijk een ander waardevol aspect van succesvol zelfstandig ondernemerschap voor coaches. Veel coaches proberen een zo breed mogelijk publiek aan te spreken, uit angst dat ze anders klanten mislopen. Hoewel dat op het eerste gezicht logisch lijkt, is het marketingtechnisch en vanuit een juridisch perspectief vaak juist onhandig.

Door je te specialiseren in een specifiek vakgebied, bijvoorbeeld burn-out coaching of re-integratie bij mensen met autisme, maak je jezelf beter vindbaar voor potentiële opdrachtgevers. Zoals Tom opmerkte: er zijn coaches die zich hebben gespecialiseerd in unieke doelgroepen, zoals brandweerlieden of alleenstaande moeders. Een unieke doelgroep is een uniek sellingpoint.

Voordelen van specialisatie als coach

Het kiezen van een niche helpt niet alleen bij het aantrekken van de juiste klanten, maar het draagt ook bij aan je positionering als expert binnen een specifiek vakgebied. Jij wordt dé expert. Hoe specifieker de niche, hoe specifieker je expertise.

Specialisatie maakt je meer onderscheidend ten opzichte van andere coaches. Juist die expertise zorgt ervoor dat opdrachtgevers je zullen inhuren. Je bent niet zomaar een coach, je bent dé coach voor een specifieke doelgroep of een specifiek probleem. Dit versterkt je positie als zelfstandige en zorgt ervoor dat je echt als zelfstandig ondernemer wordt gezien.

Angst voor controles door de Belastingdienst

Het nieuws over de handhaving van de Wet DBA en de angst die dat veroorzaakt bij zowel zzp'ers als opdrachtgevers, kan ervoor zorgen dat sommige zelfstandige coaches hun ondernemerschap in twijfel trekken. Er zijn al voorbeelden van coaches die er, uit angst voor de gevolgen van de wetgeving, voor kiezen om terug te gaan in loondienst. Hoewel dit een begrijpelijke reactie is, hoeft het niet altijd de beste oplossing te zijn.

Tom legt uit dat de Belastingdienst niet van plan is om massaal zzp'ers aan te pakken. Ze hebben niet de capaciteit om elk individu te controleren en zullen zich vooral richten op sectoren waar veel schijnzelfstandigheid voorkomt, zoals de zorg en het onderwijs. De coachingssector staat niet bovenaan de lijst van risicovolle sectoren. Dat betekent dat je als coach niet direct bang hoeft te zijn voor strikte controles, zolang je aan de basisvoorwaarden van zelfstandigheid voldoet.

Angst om opdrachtgevers kwijt te raken door de Wet DBA

Een andere zorg is dat sommige opdrachtgevers minder graag met zzp’ers zullen gaan werken, omdat ze boetes van de Belastingdienst willen voorkomen. Of dat opdrachtgevers hun verantwoordelijkheid proberen af te schuiven op de zzp'ers door ze contracten te laten ondertekenen waarin staat dat eventuele boetes van de Belastingdienst op hen worden verhaald. 

Dit soort afspraken zijn echter juridisch totaal niet altijd houdbaar. Daarbij is het natuurlijk belangrijk dat je goed geïnformeerd bent. Je moet je nooit zomaar laten intimideren om in te stemmen met dergelijke clausules. Zorg er daarom voor dat je op de hoogte bent van je rechten en plichten. Wees ook niet bang om juridische hulp in te schakelen als dat nodig is. Zo sta je sterker in je schoenen als zelfstandig coach.

Ondernemerschap en risico's

Als zelfstandig coach is het belangrijk om te beseffen dat ondernemerschap altijd risico’s met zich meebrengt. Een van die risico’s is dat je niet altijd een gegarandeerd inkomen hebt en dat je zelf moet zorgen voor je pensioen en verzekeringen. Dit is een van de redenen waarom het belangrijk is om als zelfstandige coach goed voorbereid te zijn op de uitdagingen die bij het ondernemerschap horen.

Werk niet alleen aan het uitbreiden van je klantenbestand en het kiezen van een specialisme, maar zorg ook voor de financiële kant van je bedrijf. Dit betekent dat je een buffer moet opbouwen voor tijden waarin er minder opdrachten zijn, en dat je zaken zoals arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en pensioenopbouw goed regelt. Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar dit zijn vaak de zaken die zelfstandigen pas aanpakken wanneer het al te laat is.

Flexibiliteit en groei

Het mooie van zelfstandig coach zijn is de vrijheid en flexibiliteit die het met zich meebrengt. Tom vertelde over de ontwikkelingen die tijdens de coronacrisis zijn versneld, waarbij veel mensen ontdekten dat ze vanuit huis of vanuit het buitenland konden werken. Die flexibiliteit heeft de manier waarop we werken veranderd, en die lessen kunnen we meenemen in de toekomst.

Als coach heb je de mogelijkheid om je werk zo in te richten dat het past bij jouw leven en doelen. Dit kan betekenen dat je bijvoorbeeld seizoensgebonden werkt of dat je naast je werk als coach andere projecten oppakt die je interesseren. Het belangrijkste is dat je blijft investeren in jezelf als ondernemer. Ondernemerschap betekent voortdurend leren, aanpassen en groeien.

Conclusie

Voor zelfstandig werkende coaches, waaronder 2e spoorcoaches, is het essentieel om in te spelen op de veranderingen in wet- en regelgeving zoals de wet DBA. Werken voor meerdere opdrachtgevers, kiezen voor een specialisatie en jezelf positioneren als expert binnen een specifiek vakgebied zijn belangrijke pijlers om als zelfstandig coach succesvol te blijven. Hoewel de wet DBA voor veel onzekerheid kan zorgen, is het belangrijk om te onthouden dat de handhaving zich waarschijnlijk vooral zal richten op sectoren waar de problemen rondom schijnzelfstandigheid groter zijn.

Blijf jezelf ontwikkelen, bouw je netwerk op en zorg ervoor dat je niet afhankelijk bent van één opdrachtgever. Op die manier kun je niet alleen als zelfstandig coach succesvol blijven, maar ook de vrijheid en voldoening behouden die bij het ondernemerschap horen.