Zo snel mogelijk de bank af: hoe iedereen meedoet bij re-integratie

Een pro-actieve aanpak is belangrijk bij re-integratie. Voldoende betrokkenheid van alle partijen in een 2e spoortraject kunnen de kwaliteit en effectiviteit van het traject aanzienlijk verbeteren. Hierover ging ik in gesprek met Barbara Versluis van VerzuimPartners. Want welke rol hebben werkgevers? En wat is het belang van een werkervaringsplek?

Barbara Versluis noemt zichzelf de ‘oppercollega’ van VerzuimPartners en dat is niet voor niets. Ze voelt zich geen traditionele directeur, maar wil iemand zijn die samen met haar team verantwoordelijk is voor beslissingen. En ook voor de ondersteuning van werknemers in hun re-integratieproces. Dat is de filosofie van Verzuim Partners: samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid staan centraal.

Vroegtijdige betrokkenheid

Het is dan ook logisch dat Barbara de betrokkenheid van werkgevers in een 2e spoortraject erg belangrijk vindt. Het begint met duidelijke communicatie over de intenties van een werkgever. Door vanaf het begin open te communiceren, kunnen alle betrokken partijen realistische verwachtingen ontwikkelen. Dit maakt dat er sneller actie kan worden ondernomen als blijkt dat een andere werkplek nodig is. Als je werkgevers hier vroegtijdig in het proces bij betrekt, helpt dit om misverstanden te voorkomen. Je krijgt de neuzen dezelfde kant op.

Want het gaat nog weleens mis, ziet Barbara. Vaak blijkt dat werknemers niet precies weten of een tijdelijke re-integratiefunctie in spoor 1 blijvend kan worden of slechts een tijdelijke maatregel is. Ze hebben hier wisselende ideeën bij. En tussen denken en weten hoe iets werkt, zit soms een groot gat.

Het driegesprek: werknemer, werkgever en coach

Zelf ben ik dan ook voorstander van een driegesprek. Dit is een gesprek tussen de werknemer, werkgever en een 2e spoorcoach. Het helpt om de startkennis en intenties duidelijk te krijgen. Volgens Barbara wordt dit alleen niet door iedere werknemer op prijs gesteld. Sommige werknemers voelen zich niet comfortabel bij een driegesprek. In zo’n geval kan het verstandig zijn te beginnen met individuele gesprekken. Later in het traject kun je een gezamenlijke bijeenkomst organiseren.

Een driegesprek of gezamenlijke bijeenkomst helpt om alle partijen op één lijn te krijgen. Als de verwachtingen over en weer duidelijk zijn, zorgt dit ervoor dat een werknemer, werkgever en coach samen kunnen werken aan effectieve re-integratie. Het is belangrijk zo’n gesprek regelmatig terug te laten komen, bijvoorbeeld na zes of zeven weken. Zo kun je de voortgang evalueren en eventuele obstakels aanpakken.

De voordelen van een werkervaringsplek

Een onderwerp waarop de verwachtingen nog weleens verschillen, is de werkervaringsplek. Terwijl dit erg waardevol kan zijn bij re-integratie. Barbara stimuleert werkgevers om hun eigen netwerk te gebruiken voor het vinden van werkervaringsplekken. Zo’n plek kan al vroeg ingezet worden, ook voordat een 2e spoortraject gestart wordt.

“Niemand is erbij gebaat om een jaar op de bank te zitten”, stelt Barbara. Door het netwerk van de werkgever en werknemer actief te gebruiken, worden vaak succesvolle werkervaringsplekken gevonden. Dit biedt iemand de mogelijkheid om arbeidsritme op te doen, uren op te bouwen en de vaardigheden in de praktijk te gebruiken. Barbara: “Dit draagt niet alleen bij aan iemands herstel, maar ook aan het zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde.” VerzuimPartners biedt zelfs een kort traject aan, waarbij ze actief op zoek gaan naar werkervaringsplekken als een werkgever hier zelf geen tijd aan wil besteden.

Nog voor het 2e spoor starten met een werkervaringsplek

Ik beschreef het net al even: een werkervaringsplek kan al ingezet worden voordat iemand in een 2e spoortraject zit. Bijvoorbeeld als de bedrijfsarts aangeeft dat iemand afgebakende taken uit kan voeren, maar binnen de huidige organisatie geen passende functie hiervoor is. Het is een interessant punt van Barbara. Want door in zo’n situatie extern een werkervaringsplek te regelen, blijft de werknemer actief en betrokken bij het arbeidsproces.

Ze heeft hier ook een goed voorbeeld bij, van een medewerker in de kappersbranche. Deze persoon had last van nat eczeem en zou nooit meer als kapper kunnen werken. Waarom zou je dan wachten tot het officiële 2e spoortraject? Door direct een werkervaringsplek te zoeken, kan zo’n werknemer snel weer aan de slag. Dit draagt bij aan het algehele welzijn en herstel.

Andere oplossing: jobcarving

Een andere belangrijke optie is jobcarving. Dit helpt vooral werkgevers met een hoge werkdruk. Bij jobcarving worden taken uit bestaande functies gehaald om een nieuwe, passende functie te creëren voor iemand die voor de eigen functie arbeidsongeschikt is. Je creëert dus een baan, rekening houdend met de vaardigheden en beperkingen van een specifieke medewerker. Dit kan vooral nuttig zijn voor werknemers die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn, maar wel een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de organisatie.

De voordelen van jobcarving:

1. Inzetbaarheid van werknemers. Werknemers die door ziekte of een handicap niet langer hun oorspronkelijke functie kunnen uitvoeren, krijgen de kans om binnen de organisatie actief te blijven. Dit draagt bij aan hun gevoel van eigenwaarde en betrokkenheid.
2. Efficiëntie voor werkgevers. Door taken te herstructureren, kunnen werkgevers de werkdruk beter verdelen. Collega's die overbelast zijn met taken kunnen worden ontlast, wat de algehele productiviteit en werksfeer ten goede komt.
3. Kostenbesparing. Het creëren van passende functies door jobcarving kan leiden tot besparingen op verzuimkosten en uitkeringen. Werknemers blijven actief en dragen bij aan de organisatie, wat de noodzaak voor externe werving vermindert.
4. Wettelijke naleving. Jobcarving helpt organisaties te voldoen aan wet- en regelgeving rondom re-integratie en het bieden van passende arbeid aan werknemers met een beperking.

Voor grote werkgevers ziet Barbara hier veel mogelijkheden. Ze geeft een voorbeeld van een werknemer die al 35 jaar in dienst is en waarvoor jobcarving een mooie laatste fase van zijn carrière kan betekenen. "Laat hem die laatste jaren nou gewoon iets doen wat kan," zegt ze. "De collega's worden ontlast en iedereen is blij."

Bedrijfsartsen in het re-integratieproces

Bedrijfsartsen hebben een belangrijke rol in het proces van re-integratie én bij het eerder opstarten van 2e spoortrajecten. Dit wordt namelijk nog te weinig gedaan in de praktijk. Barbara komt in haar werk zelden een bedrijfsarts tegen die terugkoppelt dat een vervroegd 2e spoortraject wordt aanbevolen.

Terwijl dit juist een grote impact kan hebben op de effectiviteit van een re-integratietraject. Door al vroeg een arbeidsdeskundige in te schakelen, kan sneller worden gehandeld. Zo worden werknemers eerder ondersteund bij een terugkeer naar werk.

Wat kan een 2e spoorcoach dan doen?

Als 2e spoorcoach kun je deze omslag stimuleren door deze gedachten breed uit te dragen. Bijvoorbeeld met posts op platforms zoals LinkedIn. Veel mensen kennen de mogelijkheden niet van A tot Z. Het is belangrijk om werkgevers en andere betrokkenen te informeren over de voordelen van een vervroegd 2e spoortraject. Uiteraard kun je als 2e spoorcoach ook in je vaste klantenkring het gesprek aangaan over de opties, zoals het vroegtijdig inzetten van een werkervaringsplek.

Als 2e spoorcoach mag je proactief zijn en werkgevers advies geven. Bijvoorbeeld over de mogelijkheden van een externe re-integratieplek, zelfs nog voor de start van een officieel 2e spoortraject. Het voorkomt immers langdurig inactieve medewerkers en draagt bij aan een snellere terugkeer naar werk.

Samenwerking en netwerk

Wat hierbij wel nodig is: een sterk netwerk. Dit vergroot de mogelijkheden en kansen. Door als 2e spoorcoach niet alleen het eigen netwerk, maar ook dat van de werkgever en zelfs de werknemer in te zetten, is er meer mogelijk. Dit kan volgens Barbara gaan om het vinden van een werkervaringsplek, maar is ook nuttig om een werknemer te ondersteunen bij het opbouwen van nieuwe, waardevolle contacten en uiteindelijk het vinden van een passende functie.

Samenwerking gaat ook verder dan de driehoeksverhouding tussen werkgever, werknemer en coach. Ook samenwerking met andere betrokkenen in het proces, zoals de bedrijfsarts of casemanager, is nodig om vroegtijdige oplossingen mogelijk te maken. Een re-integratietraject lijkt soms het traject van één persoon, de werknemer, maar in de praktijk zijn veel verschillende partijen hierbij betrokken. Het is belangrijk om van iedere betrokkene optimaal gebruik te maken, zodat een re-integratie zo soepel mogelijk verloopt.

Kortom: aan de slag

Er zijn veel mogelijkheden om re-integratie effectiever te laten verlopen. De praktische tips op een rij:

1. Betrek werkgevers in het proces. Start elk 2e spoortraject met duidelijke communicatie over de intenties van de werkgever. Plan indien mogelijk een driegesprek om alle partijen op één lijn te krijgen.
2. Spring vroegtijdig in. Overweeg om werkervaringsplekken in te zetten nog voordat het officiële 2e spoortraject begint. Dit kan de werknemer actief en betrokken houden.
3. Gebruik jobcarving. Stimuleer werkgevers om jobcarving toe te passen. Dit brengt dubbel voordeel: het verlicht de werkdruk bij collega’s en biedt een zinvolle werkoplossing voor een werknemer.
4. Zet ieders netwerk in. Gebruik niet alleen je eigen netwerk als 2e spoorcoach, maar ook dat van de werkgever en werknemer om passende werkervaringsplekken te vinden. Samen weet je meer.
5. Werk proactief samen. Vergeet ook andere betrokkenen niet. Samenwerking met bedrijfsartsen en casemanagers maakt vroegtijdige interventies makkelijker mogelijk.

Niet voor niets is Barbara’s slogan: “Zo snel mogelijk van de bank af.” Met de juiste stappen kan dit namelijk in veel gevallen. En het draagt bij aan iemands herstel en algeheel welzijn. Samen kunnen we streven naar een re-integratiemarkt waarin werknemers niet onnodig lang thuis blijven zitten.